Zawiesia stosowane są na szeroką skalę w transporcie, budownictwie i innych dziedzinach, gdzie istnieje konieczność przemieszczania ciężkich przedmiotów. Warto zatem wiedzieć, jak obliczyć DOR zawiesia i jaki wpływ ma ono na przenoszenie ładunków.
Zawiesia są stosowane wraz z urządzeniami jak suwnice, dźwigi, żurawie itp. Dzięki zróżnicowanej budowie oraz dużym możliwościom udźwigu stosuje się je do transportu, podnoszenia i przenoszenia różnych ładunków o dużej wadze oraz nietypowym kształcie i wielkości. DOR zawiesia, czyli wspomniane już dopuszczalne obciążenie robocze. W zależności od splotu materiału i zastosowania go w zawiesiu można liczyć na różną wytrzymałość.
Rodzaje zawiesi
Zawiesia można wyróżnić, chociażby ze względu na materiał wykonania. Na rynku najpopularniejsze są zawiesia wykonane z tworzyw sztucznych, czyli tzw. zawiesia pasowe oraz zawiesia stalowe. Te ostatnie mogą mieć postać lin stalowych lub łańcuchów. Zawiesia pasowe stosuje się zazwyczaj wszędzie tam, gdzie nie są one narażone na działanie wysokiej temperatury, a przenoszony materiał mógłby zostać uszkodzony w wyniku zastosowania zawiesia stalowego. Warto pamiętać, że mają one jednak mniejszy udźwig niż zawiesia wykonane ze stali. Jak można się domyślić, zawiesia z łańcuchów lub lin stalowych stosuje się w przypadku ładunków o dużej wadze. Są one także odporne na wysokie temperatury. Jednak ich struktura może negatywnie działać na powierzchnie ładunku, np. powodować zdrapywanie farby.
Ilość cięgien
Zawiesia mogą różnić się ilością cięgien. Ma to także ogromny wpływ na ich dźwig. Dobiera się ją w zależności od ilości punktów zaczep, które są potrzebne do podniesienia danego ładunku. W jednym zawiesiu mogą znajdować się maksymalnie cztery cięgna i wszystkie muszą być zastosowane. Tylko wtedy zawiesia będą wykorzystanie zgodnie z przeznaczeniem oraz DOR. Kolejną ważną kwestią związaną z ilością cięgien jest ich udźwig. Zależy on w dużej mierze od długości cięgien i kąta rozwarcia pomiędzy nimi. Kąt większy niż 90 stopni oznacza redukcję udźwig. W przypadku 120 stopni dźwig spada o połowę, co jest maksymalnym kątem rozwarcia pomiędzy cięgnami.
Obliczanie DOR zawiesi
Obliczanie Dopuszczalnego Obciążenia Roboczego będzie różnić się w zależności od materiału. Wówczas powinna być wzięta pod wagę jego wytrzymałość. Kolejnym bardzo istotnym aspektem jest ilość cięgien. Inaczej oblicza się DOR w sytuacji, kiedy występuje jedno cięgno, a inaczej, gdy jest ich kilka. W przypadku kilku cięgien bierze się pod uwagę dwa kąty:
– kąt a znajdujący się pomiędzy cięgnami,
– kąt b znajdujący się pomiędzy cięgnem a podnoszonym ładunkiem.
DOR zawiesia oblicza się mnożąc dopuszczalne obciążenie robocze jednego cięgna przez odpowiedni współczynnik dostosowany do ilości cięgien oraz kąta rozwarcia między nimi:
a) dla 0° < a < 90° oraz 0° < b < 45° współczynnik wygląda następująco dla poszczególnej ilości cięgien:
– dwa cięgna — pomnożyć przez 1,4
– trzy cięgna — pomnożyć przez 2,1
– cztery cięgna — pomnożyć przez 2,1
b) dla 90° < a < 120° oraz 45° < b <= 60° współczynnik wygląda następująco:
– dwa cięgna — pomnożyć przez 1
– trzy cięgna — pomnożyć przez 1,5
– cztery cięgna — pomnożyć przez 1,5.
Jak już wspomniano, jasno wynika, że udźwig będzie mniejszy w przypadku, kiedy kąt rozwarcia pomiędzy cięgnami będzie większy.
Co jeszcze trzeba wziąć pod uwagę, obliczając udźwig?
Obliczając DOR zawiesia, należy przyjąć dane odpowiednie dla danego materiału, z którego został on wykonany. Zazwyczaj takie dane podaje producent liny, pasów lub łańcucha. Przykładem mogą być pasy, których DOR zawiesia można określi po kolorze oraz szerokości. Zgodnie z przyjętymi normami analogia ta wygląda następująco:
– fioletowy – 1 t,
– zielony 2 t,
– żółty – 3 t,
– szary -4 t,
– czerwony – 5 t,
– brązowy 6 t,
– niebieski 8 t,
– pomarańczowy 10 t.
Jest to bardzo praktyczny opis, który pozwala w łatwy sposób dowiedzieć się, jaki jest udźwig danego pasa i jego DOR. Dzięki tym informacjom oraz wiedzy na temat obliczania DOR zawiesi w przypadku różnej ilości cięgien, łatwo można obliczyć DOR dowolnego zawiesia pasowego z daną ilością cięgien.
Podsumowując, obliczenie DOR zawiesia nie jest niczym skomplikowanym. Niezbędna jest po prostu wiedza na temat udźwigu materiału, z jakiego została wykonana lina lub pas, a także zastosowanie obliczeń odpowiednich dla danej ilości cięgien. Takie przygotowanie się do stosowania zawiesi zapewni bezpieczną i wydajną pracę w przypadku konieczności podnoszenia i przenoszenia ładunków o dużych gabarytach i dużej wadze.